8 EYLÜL 1999 ÖNCESİ SSK GİRİŞİ BULUNAN VE SONRADAN MEMUR OLANLAR EYT’DEN YARARLANIR MI?
EYT konusunda içinden çıkamadığım ama çok merak ettiğim bir konu var. Halihazırda üniversitede doçent kadrosundayım. Memuriyete başlangıç tarihim Aralık 2009 ve 16 hizmet yılım var. Prim günüm 6.000'e yakın. Ancak benim 1998 yılında (15 yaşından gün aldığımda) SSK’dan 9 günlük bir sigorta girişim var. HİTAP hizmet dökümümde şöyle bir ibare var: "7438 Sayılı Kanun kapsamında 25 hizmet yılını tamamladığında emekli olabilir. FHSZ nedeniyle emekli olabileceği tarih 4 ay 5 gün geri çekilmiştir. 75 Yaş Sınırına Tabi Olup 21.05.2059 Tarihine Kadar Çalışabilir." Yine HİTAP'ta bu 9 günlük SSK hizmeti, birleştirilen hizmet olarak görünüyor. Benim EYT'den yararlanmam mümkün müdür? (Fatih Ç.)
REKLAMEmeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi uyarınca, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı çalışmaya başlayanlara, kanunlarında yer alan yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığı bağlanır. 8 Eylül 1999 tarihinden önce yürürlükte olan Emekli Sandığı Kanunu uyarınca kadın memurlar 7200 gün (20 yıl), erkek memurlar 9000 gün (25 yıl) hizmet süresine tabidir.
SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı kapsamında 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi bulunanlar Emekli Sandığına tabi olarak çalışıyorlarsa kadınlar 7200 günü, erkekler 9000 günü tamamlamak suretiyle emekli olabilirler.
1998 yılında her ne kadar 18 yaşından küçük olsanız da o tarihteki SSK statüsünde sigorta girişiniz sayesinde EYT düzenlemesinden yararlanabilirsiniz. 1983 doğumlu olduğunuz anlaşılıyor. Hiç ara vermeden çalışmaya devam etmeniz halinde Aralık 2034 tarihinde 9000 prim gününü tamamlayarak 51 yaşında emekli olabilirsiniz.
Yükseköğretim Kanununa göre öğretim üyeleri 67 yaşına kadar çalışabilirler. Bununla birlikte, 2017 yılındaki kanun değişikliği uyarınca, yükseköğretim kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde kalmalarında fayda görülenler üniversitenin teklifi ve Yükseköğretim Kurulunun onayı ile 67 yaşını doldurdukları tarihten itibaren birer yıllık süreli sözleşmelerle 75 yaşına kadar çalışabilirler.
REKLAMPrim gününüzü 51 yaşında tamamladıktan sonra emekli olup olmamak sizin tasarrufunuzda. İsterseniz prim gününü tamamladığınız tarihte emekli olursunuz, isterseniz 67 yaşına kadar çalışırsınız. EYT düzenlemesi olmasaydı emeklilik için en az 60 yaşını tamamlamanız gerekecekti.
ŞİRKET SAHİBİ KADIN ÜÇ AYRI EMEKLİ AYLIĞI ALABİLİR Mİ?
Bir hususta size danışmak istedik. Şubat 2025’te babamı kaybettik. SSK’dan emekli annem BAĞ-KUR’dan emekli babamın maaşına başvurdu. Tüm bunların yanında bir de Emekli Sandığı’ndan emekli olan merhum anneannemden maaş için başvurdu ve kabul oldu. Üç ayrı kurumdan 3 ayrı maaş almaktadır. Fakat, bu arada annemin kağıt üzerinde bir şirketi var. Şirketi bu ay kapadık fakat aradaki zaman diliminde alınan maaşlarla ilgili devlet sorgulama yapar mı, geriye dönük kesinti yapar mı? (Merve K.)
Eşini kaybeden kadınlar veya erkekler, ölen eşin prim günü yeterli ise her durumda dul aylığı alırlar. Sigortalı bir işte çalışması veya kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alıyor olması dul aylığı alınmasına engel teşkil etmez.
REKLAMYetim aylığı alabilmek için ise genel kural sigortalı bir işte çalışmamak veya kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı almamaktır. Ancak, anne veya babası 5434 Sayılı Kanuna tabi bekâr veya eşinden boşanan, eşini kaybeden kız çocukları SSK veya BAĞ-KUR kapsamında çalışsalar da kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı alsalar da yetim aylığı alırlar. Aynı kız çocuğu memur olarak (4/c statüsünde) çalışıyorsa veya memur olarak çalışmasından dolayı emekli aylığı alıyorsa Emekli Sandığı iştirakçisi anne veya babasından dolayı yetim aylığı alamaz.
Kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alan, ölen eşinden dolayı dul aylığı bağlanmış bulunan anneniz, şirket sahibi olsa da Emekli Sandığına tabi annesinden dolayı yetim aylığı alabilir. Annenizden şirket ortağı olduğu döneme ait geriye dönük kesinti yapılması söz konusu olmaz.
EV KADINLARI EN ERKEN KAÇ GÜN PRİMLE EMEKLİ OLABİLİR?
Ev kadınıyım, isteğe bağlı olarak BAĞ-KUR primi ödüyorum. İlk sigorta girişim Ocak 1995’tir. Prim ödüyorum ama nereye kadar ödemem gerekir bilemiyorum? Ne zaman emekli olabilirim? (Yasemin A.)
1981 doğumluyum. Eylül 2002 tarihinde SSK girişim var. Şu ana kadar 4505 gün prim yatırdım. Uzun bir süredir ev kadınıyım. Bir çocuğum var. Ev kadınları için yeni çıkartılacak emeklilik kanununa göre ne zaman emekli olabilirim? (Pelin D.)
REKLAMEv kadınlarının emekliliğine yönelik yeni kanunun ayrıntıları henüz belli olmadı. Ancak, yapılacak değişikliklerin kanun çıktıktan sonraki dönemde prim günü bulunanlara yansıtılmasını bekliyorum.
Mevcut kanuna göre, Yasemin Hanım 9000 prim gününü tamamladığı tarihte hemen emekli olabilir. Normal emeklilik için gerekli 9000 prim gününü tamamlayamazsa en az 5400 prim günü bulunmak şartıyla 56 yaşında emekli olabilir. 5400 günü tamamladıktan sonra hiç prim ödemese bile 56 yaşında emekli olur.
Pelin Hanım ilk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden sonra başladığı için SSK statüsünde normal emeklilikte veya kısmi emeklilikte 58 yaşa tabidir. Pelin Hanımın prim günlerinin tamamı veya en azından son 1260 günü SSK statüsünde ise bundan sonra hiç çalışmasa bile 58 yaşında emekli olabilir. Pelin Hanım şu an SSK statüsünde emekliliğe hak kazandığı halde bundan sonraki süreçte isteğe bağlı sigorta primi öderse emekliliğini zorlaştırır. Bu durumda en az 5400 prim günüyle 60 yaşında emekliliği beklemek zorunda kalır.